رابطه مستقیم غذای دام و سلامت غذایی انسان

بدون شک دامپزشکی یکی از مشاغلی است که به طور غیرمستقیم از لحاظ تهیه غذا برای انسان به دلیل وجود بیماری های مشترک بین انسان و دام و پیشگیری از آن اهمیت دارد.
بخشی از مسئولیت تامین سلامت دام ها بر عهده شرکت های پخش و عرضه کننده گوشت، تخم مرغ، شیر، عسل و نگهداری آنها در کشتارگاه ها و سردخانه ها است. اما بخشی از آن برعهده شرکت ها و کارخانجات تولید کننده خوراک دام است. با توجه به ارتباط مستقیمی که میان سلامت غذایی انسان و خوراک دام وجود دارد توجه به مواد پروتئینی و غذایی موجود در خوراک دام به عنوان یکی از عناصر موجود در چرخه غذایی انسان لازم و ضروری است.

نقش فلزات سنگین در زنجیره غذایی

این مسئله جزء مهم‌ترین موضوعاتی است که در کشورهای پیشرفته به آن توجه خاصی میشود. یکی از پرخطرترین معضلات بهداشتی آلودگی مواد اولیه و خوارک به فلزات سنگین است. فلزات سنگین نشات گرفته از آلاینده های زیست محیطی مانند فعالیت های انسانی در کارخانه های ذوب فلزات، پسماندهای صنعتی، فاضلاب و زباله های شهری، وسایل نقلیه و استخراج معادن است.
این گونه از فلزات در اثر سنگینی در زمین نفوذ کرده و پس از آلوده کردن خاک، آب، هوا و محصولات کشاورزی در نهایت به زنجیره غذایی دام و انسان وارد میشود و در طولانی مدت با نفوذ به بافت‌های مختلف باعث بروز مشکلات جدی خواهد شد. البته میزان آلودگی به عواملی مانند محل کشت محصول، آلودگی خاک و نحوه انتقال آن نیز بستگی دارد.

دلایلی همچون کمبود منابع علمی، عدم وجود اطلاعات کافی و ناآگاهی در مورد مقادیر فلزات سنگین، روش‌های مختلف نمونه گیری و عدم تخصص و ناکارآمدی نیروهای آزمایشگاهی عواملی هستند که باعث برطرف نشدن این مسئله شده‌اند. هم چنین در گذشته نیز شاهد کارخانه های تولیدکننده دی کلسیم فسفات بوده ایم که محصولات آنها آلوده به فلزات سنگین بوده اند.

نقش تهیه و نگهداری درست علوفه و کنسانتره در سلامت دام

علوفه و مشتقاتی همچون تفاله نیشکر و سبوس برنج و …. و همچنین مواردی همچون کنسانتره در رشد و سلامت دام نقش اساسی را بازی می کنند. بدون شک تأمین این موارد از منبع مورد اعتماد و سالم می تواند علاوه بر فراهم آوردن سلامت دام از نظر رشد و مقاومت در برابر بیماری ها، نقش مهمی در سلامت انسان بازی کند.

در کنار این موارد نگهداری مکانیزه و درست غذای دام نیز می تواند بسیار حائز اهمیت باشد به گونه ای که مواردی همچون آفلاتوکسين B1 می توانند در محیطی که شرایط محیای حضور آن است غذای دام و در نتیجه دام و انسان را آلوده کند. طبق تحقیقات انجام شده، کنسانتره و تفاله نیشکر در تابستان و سبوس برنج در زمستان زمینه های مناسب آلودگی غذای دام به آفلاتوکسین هستند.

روشن است که به هر میزان که کیفیت خوراک دام بهتر باشد، محصولات به دست آمده از آن اعم از گوشت و شیر و سایر مشتقات نیز کیفیت بهتری دارند، برخی بیماری های دام می تواند از طریق گوشت آن به انسان منتقل شود که شاید یکی از مهمترین و معروف ترین آنها تب کریمه کنگو باشد که از خون و یا مایعات گوشت تازه حیوان منتقل می شود.

نکته نهایی و مهم در زمینه سلامت دام توجه به خوراک با کیفیت و استفاده از جدیدترین دستاوردهای علمی در جهت بهبود و افزایش کیفیت غذای دام و در نتیجه سلامت انسان است.